Er is iets mis gegaan met mijn opvoeding in het Sint-Jozefcollege. Persoonlijk ben ik er dankbaar voor, maar ik vrees dat het nooit de bedoeling van mijn katholieke school is geweest om een heiden van me te maken. Bij gebrek aan een beter woord. Want ik ben geen niet-gelovige, verre van.
Het was zo goed begonnen. Met overtuiging heb ik mijn communie gedaan. Ik schreef bezinningsteksten. Ook toen al met meer Disney invloeden dan Bijbelse, dus misschien was het zaadje wel al geplant. Maar ik hield van het Kerstverhaal, al geloofde ik niet in onbevlekte ontvangenis en meer van dat. Ik hield desondanks van de verrijzenis en de verlichting. Ik ben dol op lichtjes.
Ik geloof dat het in het vijfde of zesde middelbaar was dat we les kregen over de andere godsdiensten buiten het christendom. Godsdiensten met andere verhalen. Ik hou van verhalen. Ik ben dol op verhaaltjes. Ik ben blij dat andere mensen er ook van houden. De boekenbeurs is voor mij geen jaarlijks uitje shoppen. Het is mijn religie. Het is de enige plaats waar het nooit druk genoeg kan zijn en waar ik die drukte verwarmend vind. De gedachte dat er zoveel verhalen geschreven worden en dat zoveel mensen zich eraan warmen is één van de meest troostende die ik ken.
Elke godsdienst heeft andere goden en ze hebben allemaal goede argumenten. Ze hebben ook nadelen. Het zijn kiesprogramma’s met een flinke dosis fantasy. En ze bieden ons allemaal de vrijheid om er uit te halen wat we belangrijk vinden. Want anders dan een kiesprogramma, is een verhaal niet één stem, maar een verzameling aan stemmen.
Wanneer ik hier mijn gedachten neerschrijf, hoor je mijn stem. In mijn fictieve verhalen hoor je die ook. En die van mijn man. De stem van mijn ouders, mijn familie en mijn vrienden. De stem van de mensen waar ik moeilijk mee overweg kan. Vaak hoor ik ze zelf pas bij het herlezen van die stukjes, maar ze zijn er. Allemaal. Ze veranderen. Ze groeien. Ze bieden inzicht, soms. Ze bieden keuzes. Vrijheid.
En ik heb het er ontzettend, ontzettend moeilijk mee, wanneer verhalen gebruikt worden om geweld te rechtvaardigen. Uiteraard vindt iedereen terrorisme afschuwelijk. Iedereen die geen terrorist is of die geen verhaal voor enige waarheid heeft aangenomen, neem ik aan.
Godsdienstterrorisme is dus het meest onbegrijpelijke in mijn bestaan. En als er één les is die ik daar uit wil trekken, is het om weg te vluchten van eender welke harde onveranderlijke waarheid. Er zijn altijd nog nieuwe wegen om te ontdekken, boeken om te lezen en inzichten te verkrijgen.
Er zit geen één waarheid in godsdienst. Er zit zoveel meer in. De kern van wat ons uniek maakt: dat we nadenken over wat we willen en hoe we ons leven willen leiden. Er zitten handvaten in. Rituelen die ons rust bieden, die ons helpen omgaan met het verdriet in ons leven. Vieringen die ons helpen om de vreugdevolle momenten te koesteren en vast te leggen.
En dat is zo mooi.
In Japan is het mogelijk om christelijk te trouwen en boeddhistisch te sterven. Om ondertussen de natuur te koesteren als de bron van alles. Het oude en het nieuwe samen.
Prachtig.
Als ware verhalenliefhebber stopt het daar niet voor mij. Ik haal energie uit mijn koffie sinds Stieg Larsson Mikael Blomkvist er sloten van liet drinken. Ik probeer de eeuwige piekeraar in mij te stillen sinds JK Rowling me er op wees dat piekeren betekent dat je twee keer afziet.
Verhalen vormen mijn religie. Ze is niet in steen gebeiteld. Ze is niet af. Ze leeft en beweegt en durft haar ongelijk toe te geven. Ze durft na te denken en ze durft te veranderen.
Soms ben ik zo in gedachten verzonken dat ik vergeet wat de mensen rondom mij bezig houdt. Maar ik probeer een goede vriendin te zijn. Dapper te zijn en veel te lachen. Een beetje onoverwinnelijk te zijn.
De andere wang te bieden. Misschien moet ik nog een goed recept vinden om niet langer dan tien jaar kwaad te blijven eens ik echt door en door kwaad geworden ben. Dat verhaal moet ik vast nog lezen.
Met Kerst vier ik het feest van het licht. De winter vind ik maar niks, en de kerstboom maakt mij zo gelukkig dat ik een ander zoek om hem na nieuwjaar af te breken. Liefst ben ik dan niet thuis, want ik kan er echt van janken. En ik koop elk jaar kaarsen, om dat gemis toch een beetje op te vangen.
Een Kerst met veel licht en familie, een oudjaar met vrienden en vuurwerk (nog meer lichtjes!). Binnen een paar jaar samen met de kindjes kerststalletjes kijken. Misschien er zelf eentje zetten, als er zoveel tumult is dat zelfs kleine lammetjes niet veilig blijken.
Je zal me niet zien bidden. Ik geloof niet in de goden. Maar ik geloof in verhalen. Geschreven door en voor mensen. Ik vind warmte in elke mooie boodschap, net omdat ik geloof dat ze door een medemens bedacht is.
Zalig Kerstfeest, iedereen.
Filosofieke 